sygn. l.d.: Wojciech Kossak | 1927
na odwrocie p.d. nieczytelna dedykacja
Porównaj z:
– K. Olszański, Wojciech Kossak, Wrocław 1982, tabl. 70.
Po sukcesie panoram - Racławickiej i Berezyny - Wojciech Kossak postanowił stworzyć kolejne monumentalne dzieło. Somosierra miała upamiętniać słynną szarżą polskich szwoleżerów, którzy pod dowództwem pułkownika Jana Kozietulskiego 30 listopada 1808 roku przełamali opór Hiszpanów i otworzyli Napoleonowi drogę do Madrytu. Swoje przedsięwzięcie artysta postanowił zrealizować wraz z pejzażystą Michałem Wywiórskim. Stąd obaj malarze w roku 1899 odbyli podróż do Hiszpanii, aby odwiedzić pole bitwy. Z powodu problemów z cenzurą panorama jednak nie powstała. Natomiast Kossak stworzył kilka znakomitych płócien przedstawiających to historyczne wydarzenie, zaś do tematu Somosierry w kolejnych latach niejednokrotnie wracał. Do tych dzieł należy kompozycja przedstawiająca Napoleona i jego oficerów obserwujących pole bitwy oraz – na pierwszym planie – polskich szwoleżerów gwardii.
Wojciech Kossak (Paryż 1856 - Kraków 1942 ) – powszechnie znany malarz, postrzegany przede wszystkim jako świetny batalista. Syn i uczeń Juliusza Kossaka kształcił się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, w Akademii monachijskiej oraz w Paryżu. W latach 1895-1902 przebywał głównie w Berlinie, pracując dla cesarza Wilhelma II. Wiele podróżował, m.in. do Hiszpanii i Egiptu, gdzie wykonywał szkice do zamierzonych panoram. W późniejszych latach kilkakrotnie wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych wykonując zamówienia portretowe. W 1913 był mianowany profesorem warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych. W latach I wojny światowej pełnił służbę wojskową. Był współautorem panoram: „Racławice” (1893-1894), „Berezyna” (1895-1896), „Bitwa pod piramidami” (1901) oraz szkiców do niezrealizowanej „Somosierry” (1900). Z temperamentem i swobodą tworzył szeroko malowane, dynamiczne sceny batalistyczne, historyczne, rodzajowe oraz liczne portrety. Z upodobaniem malował konie. Jego obrazy, gloryfikujące dawne i współczesne artyście polskie wojsko i bohaterstwo żołnierzy, trafiały do patriotycznych uczuć odbiorców i cieszyły się ogromna popularnością.
