sygn. l.d.: Z. Pronaszko.
Zbigniew Pronaszko (Derebczyn k. Jampola (Żychlin na Podolu ?) 1885 - Kraków 1958) - malarz, grafik, rzeźbiarz i scenograf - studia artystyczne rozpoczął w Kijowie, skąd niebawem przeniósł się do Krakowa, by w latach 1906-1911 kształcić się w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych u Teodora Axentowicza i Jacka Malczewskiego. W czasie studiów podróżował do Wiednia, Monachium, Florencji i Paryża. Lata pierwszej wojny światowej spędził w Zakopanem. W 1917 był współzałożycielem grupy Ekspresjonistów Polskich (w 1919 przemianowanej na Formistów). Po wojnie w latach 1923-1925 wykładał na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Następnie mieszkał w Krakowie, nauczając w Wolnej Szkole Malarstwa L. Mehofferowej, a od 1945 także w Akademii Sztuk Pięknych. Malował krajobrazy, martwe natury, kompozycje figuralne i portrety. We wczesnym okresie twórczości, pod wpływem Jacka Malczewskiego tworzył kompozycje symbolistyczne, jak znane z tytułów w katalogach Brzemię, Pan, Złoty cielec, Bajka o śmierci (Muzeum Narodowe w Warszawie) czy Wspomnienie i Portret matki (Muzeum Narodowe w Krakowie). W późniejszym, formistycznym okresie inspiracje czerpał z malarstwa Cezane’a, kubizmu i polskiej sztuki ludowej. Około 1925 zainteresował się koloryzmem. Obok malarstwa sztalugowego zajmował się scenografią, rzeźbą (pomnik A. Mickiewicza w Wilnie, 1922-24) i malarstwem ściennym (plafony wawelskie, 1933-1934). Był znakomitym karykaturzystą, a także ilustratorem. Wystawiał od 1907; m.in. w Krakowie, we Lwowie, w Warszawie, Poznaniu a także w Pittsburghu (1931), Wenecji (1932), w Paryżu (1922, 1928, 1937) i Wiedniu (1928), Brukseli (1935). Był członkiem Towarzystwa. Artystów polskich „Sztuka” i brał udział w jego wystawach. Wystawiał też z grupami „Zero” (1909), „Nowa Generacja” (1932), należał do grupy „Zwornik”.
