Zdzisław Beksiński, DO, 1986

92,0 x 88,0cm - olej, płyta pilśniowa sygn. na odwrocie: DO | BEKSIŃSKI

śr.g. czarną kredką: DO, l.d. pieczątka wywozowa

 

Pochodzenie:

– Obraz został zakupiony w 1990 r. w Paryżu do Muzeum Sztuki Europejskiej w Osace w Japonii.

– Po zamknięciu muzeum, prywatna kolekcja w Azji.

 

Obraz wystawiany, reprodukowany i opisany:

– Beksiński. Photographies. Dessins. Sculptures. Peintures, Anna et Piotr Dmochowski API, „Galerie DMOCHOWSKI-musee-galerie de Beksinski“, Paris 1988/89, s. 208, il. 265;

– T. Nyczek, Zdzisław Beksiński, Warszawa 1989, s. 131, il. 78;

– Beksiński. Paryż-Osaka-Warszawa, Galeria Agra-Art, Warszawa 1 VII – 4 IX 2021, nr kat. 21, s. nlb. il. barwna;

– Kolekcja japońska. Beksiński i inni, Agra-Art, Warszawa 2021, s. 53, il. barwna;

– Beksiński na Śląsku, Tichauer Art Gallery, Tychy 18 VI – 25 IX 2022, s. 61, il. barwna;

– Strona internetowa Dmochowski Gallery NET (Wirtualne Muzeum).

 

Zdzisław Beksiński, znany z przykładania wielkiej wagi do kwestii warsztatowych, zwykł kilkakrotnie opracowywać ten sam temat w wybranym ujęciu kolorystycznym. Jednym z najchętniej podejmowanych były – utrzymane w zgaszonej gamie brązów i szarości – konstrukcje antropomorficzne zbudowane z wyimaginowanego układu kostno - mechanicznego. Kompozycje te cechował efektowny dynamizm, uzyskany przez multiplikację figury ludzkiej, widoczny przede wszystkim w partii dłoni i stóp. Do grupy tych niezwykłych przedstawień należała prezentowana w niniejszym katalogu wersja tzw. krzesła kostnego, motywu znanego z kilku innych obrazów należących do kolekcji japońskiej (por. m.in. Bez tytułu, 1988, poz. 138 z aukcji 20 marca 2022). Siedząca na ławce humanoidalna kreatura wykonuje szereg czynności i gestów, które budzą skojarzenia z przemocą, kalectwem i rozkładem. Makabryczna estetyka, zatrważająca w pierwszym odczuciu, schodzi na dalszy plan w obliczu wirtuozerii obrazowania pseudoanatomicznych struktur wieloczłonowego organizmu. Zaskakująca „wiarygodność“ ukazanej anatomii – uważanej za wielki atut malarstwa Mistrza z Sanoka – intrygowała promotora jego twórczości, marszanda Piotra Dmochowskiego. W liście z października 1984 „Beks“ tłumaczył kolekcjonerowi: Anatomia na moich obrazach jest całkowicie fantastyczna, ale fantastyczna w ten sposób, by na pozór sprawiała wrażenie, że wszystko jest OK. Po prostu bawię się tak samo anatomią jak chmurami, morzem, pejzażem czy architekturą; jest to zawsze coś nieprawdopodobnego w sensie realistycznego oglądu [...] Oczywiście nie widzę niczego zdrożnego w normalnej anatomii i jej stosowaniu, ale wariacje na temat anatomii z dalekim odbieganiem od realizmu wydają mi się bardziej twórcze, a przede wszystkim mniej nudne w trakcie pracy nad nimi.

Misterna plątanina ścięgien i kości widoczna w DO jest nie tylko surrealną wariacją na temat ludzkiego ciała, ale też ilustracją nowego etapu w twórczości „fotografa wizji“, który w drugiej połowie lat 80. zaczął odchodzić od stylistyki wypracowanej w okresie fantastycznym (1968-1984). Sylwetka człowieka – rozmyślnie przetwarzana i deformowana – przestała pełnić funkcję upiornego bohatera „teatrzyku grozy“, przybierając coraz bardziej syntetyczne, wymagające rzemieślniczej biegłości formy.

 

 

* do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczony podatek graniczny VAT 8% (zgodnie z §12 pkt. 2 Regulaminu)


♣ do wylicytowanej ceny oprócz innych kosztów zostanie doliczona opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 roku - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite)

 

 

 (Sanok 24 II 1929 - Warszawa 21 II 2005) studiował w latach 1947-1952 na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej.

Był artystą samoukiem, który osiągnął niekwestionowaną pozycję w polskiej sztuce współczesnej, potwierdzoną obecnością jego prac na prestiżowych wystawach i w kolekcjach muzealnych. Początkowo zajmował się fotografią, którą interesował się od lat studenckich, po 1956 zyskując uznanie jako twórca fotogramów o estetyce opartej o efekty fakturowe. W latach 1958-1962 tworzył abstrakcyjne obrazy-reliefy o bogatej fakturze, głównie metalowe, będące odmianą malarstwa materii. Pod koniec tego okresu powstawały ażurowe formy o kształtach figur i pełnoplastyczne rzeźby w metalu. Kolejnym etapem jego twórczości były lata 1962-1974, kiedy poświęcał się głównie rysunkowi. W latach 60. rysował piórkiem i tuszem figuralne kompozycje odznaczające się karykaturalną deformacją postaci. Od końca lat 60. tworzył rysunki węglem i kredkami, będące monochromatyczną odmianą jego równoległej twórczości malarskiej. Od 1974 zajmował się niemal niepodzielnie malarstwem. Jego charakterystyczny styl bazował na perfekcji technicznej, której towarzyszyła niezwykłość wizji. Malował świat po katastrofie, naznaczony piętnem śmierci i rozpadu. Jego obrazy zaludniają postaci i stwory o ludzkich wprawdzie bądź zwierzęcych kształtach, lecz o cechach fantomów, automatów lub rozpadających się trucheł. Artysta nie nadawał swym obrazom i rysunkom tytułów (poza porządkującymi symbolami), akcentując w ten sposób swój brak zainteresowania dla literackiej strony przedstawień. Sam mówił, że malując całkowicie poddaje się wizji, „fotografuje“ ją. W ostatnich latach włączył do swego warsztatu artystycznego elektroniczne techniki generowania obrazu, które wykorzystywał do tworzenia komputerowych fotomontaży. Sztuka Beksińskiego, wielokrotnie wystawiana i omawiana, budzi skrajne emocje wśród znawców i publiczności.
Największa, systematycznie uzupełniana kolekcja jego prac w kraju znajduje się w Muzeum Historycznym w Sanoku, za granicą - w Paryżu, w posiadaniu Piotra Dmochowskiego, który od 1983 kolekcjonuje prace i promuje twórczość artysty. Zorganizował on wystawy indywidualne Beksińskiego m.in. w Galerie Valmay w Paryżu w 1985, 1986 i 1988 oraz stałą ekspozycję we własnej Galerie Dmochowski - Musée-galerie de Beksiński, istniejącej w latach 1989-1996. Jego też nakładem ukazały się monumentalne albumy artysty w 1988 i 1991.
W Polsce monografię Beksińskiego pióra Tadeusza Nyczka opublikowały Arkady w 1989 (II wydanie w 1992). Wiosną 2005 roku w Pałacu Opatów w Gdańsku Oliwie miała miejsce duża wystawa obrazów Beksińskiego, a dyrektor Muzeum w Sanoku Wiesław Banach wydał obszerną monografię artysty.

Od października 2016 w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie na stałe zagościła wystawa 250 prac (obrazów, rysunków, fotografii) Zdzisława Beksińskiego z prywatnej kolekcji Anny i Piotra Dmochowskich. Natomiast od czerwca 2021 stała wystawa 30 obrazów Beksińskiego z kolekcji Dmochowskich prezentowana jest również w Muzeum Archidiecezji w Warszawie.

(zdjęcie:  Piotr Dmochowski, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8960820 )