Jacek Malczewski, DWOREK W LUSŁAWICACH, 1922-1927

35,5 x 50,5cm - akwarela, papier p.d. dedykacja czarnym atramentem: 2/8 1927 | Szkic Jacka Malczewskiego | Dwór w Lusławicach, w którym | spędzamy tak miłe chwile od szeregu | lat w uczuciach coraz silniejszej przyjaźni | z największych przyjaciół panu Witoldowi Rybczyńskiemu [...] (Jasieńczyk) [?] Karczewska

l.g. sucha pieczęć fabryki papieru Schoellershammer

 

Obraz jest dedykowany Witoldowi Erazmowi Rybczyńskiemu (Stanisławów 1881 - Lusławice 1939). Był on fizykiem i matematykiem, wykładowcą Politechniki Lwowskiej, nauczycielem szkół średnich. W roku 1918 Rybczyński poznał Marię Vayhinger, żonę Stanisława Vayhingera. Zakochany z wzajemnością w Marii, Rybczyński był częstym gościem w domu Vayhingerów, w lecie zaś - w ich letniej rezydencji w Lusławicach. Część dworu rodzina Vayhingerów wynajmowała siostrom Jacka Malczewskiego - Bronisławie i Helenie. Stąd też Rybczyński nawiązał bliskie relacje z siostrami oraz samym mistrzem, który go sportretował.

 

Literatura:

- Witold Rybczyński, My Two Polish Grandfathers. And Other Essays on the Imaginative Life, wyd. Scribner, 2009, 73-75.

Jacek Malczewski (Radom 1854 - Kraków 1929) - wybitny przedstawiciel malarstwa polskiego modernizmu, studia artystyczne rozpoczął w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie w latach 1872-1875 uczył się pod kierunkiem Feliksa Szynalewskiego, Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki, do którego pracowni uczęszczał ponownie w latach 1877-1879. Następnie kształcił się w Paryskiej École des Beaux Arts u E. Lehmanna (1876-1877). 

W 1880 podróżował do Włoch. W 1884-1885 wziął udział – jako rysownik – w naukowej ekspedycji Karola Lanckorońskiego do Pamfilii i Pizydii w Małej Azji. Wówczas był także w Grecji i we Włoszech. W latach 1885-1886 przebywał przez kilka miesięcy w Monachium. Po powrocie zamieszkał na stałe w Krakowie, skąd wyjeżdżał jeszcze do Monachium i do Włoch. W 1896-1900 uczył w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, a w latach 1911-1922 był profesorem i dwukrotnie rektorem krakowskiej Akademii.  Lata 1914-1915 spędził w Wiedniu, w 1916 wrócił do Krakowa. W ostatnich latach życia przebywał głównie w Lusławicach i Charzewicach k. Zakliczyna. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” (1897) oraz członkiem grupy „Zero” (1908).
We wczesnym okresie twórczości malował portrety, sceny rodzajowe i – przede wszystkim – obrazy o tematach związanych z martyrologią Polaków po powstaniu styczniowym (Śmierć Ellenai, Niedziela w kopalni, Na etapie, Wigilia na Syberii). Później, od lat dziewięćdziesiątych XIX wieku tworzył obrazy o treściach symbolicznych z przenikającymi się wątkami patriotycznymi, biblijnymi, baśniowymi, literackimi i alegoryczno-fantastycznymi.